Sau khi qua đời Lệnh_Ý_Hoàng_quý

Sau khi qua đời Lệnh_Ý_Hoàng_quý_phi

Truy tặng làm Hoàng hậu

Năm Càn Long thứ 60 (1795), ngày 3 tháng 9 (âm lịch), Càn Long Đế tuyên bố Hoàng thập ngũ tử Vĩnh Diễm là Hoàng thái tử. Lệnh Ý Hoàng quý phi, do là sinh mẫu của Thái tử nên được truy tặng làm Hoàng hậu, thụy hiệu cũng đổi thành [Hiếu Nghi; 孝儀]. Thụy hiệu [Nghi] này là bị đổi từ chữ [Ý] để tránh trùng với Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu. Theo Mãn văn, [Nghi] là 「Yongsunggo」, nghĩa là "Có lễ độ", so với thụy hiệu [Ý] ban đầu thì hoàn toàn kém hơn rất nhiều.

Ngày 13 tháng 10 cùng năm, Thái tử Vĩnh Diễm kế vị, Càn Long Đế trở thành Thái thượng hoàng. Ngày 27 tháng 10, lấy Duệ Thân vương Thuần Dĩnh làm Chính sứ, Trịnh Thân vương Ô Nhĩ Cung A làm Phó sứ, vào địa cung tế trước Hiếu Hiền Hoàng hậu, sau tuyên cáo sách tặng Lệnh Ý Hoàng quý phi làm Hiếu Nghi Hoàng hậu (孝儀皇后). Đặc biệt sách văn dùng ["truy tặng"], không phải ["truy phong"] như toàn bộ Hoàng hậu truy phong khác.

Sách văn rằng:

“

Hiếu Nghi Thuần Hoàng hậu triều phục

朕惟离继照以作明。诞膺福祚。坤承天而正位。长发祥源。贤卜于天。景命方隆于授受。贵徵以子。追封允协于尊崇。惟令懿皇贵妃魏氏、德着诚庄。性昭淑顺。柔嘉维则。班初亚于三宫。式礼无愆。秩洊升于九御。六五叶黄裳之卜。欢奉萱闱。千亿开朱芾之占。喜宜兰殿。昔笃生夫睿哲。兆协横庚。今懋建夫元良。纪行周甲。昭兹来许。万年之岁月方长。佑我后人。廿载之音容如昨。兹以储徽克茂。继序其皇。吉启密缄。既正前星之号。幸符夙愿。将循上日之文。嗣服无疆。承华有自。特溯云軿于桂阃。用怀月御于椒涂。茂举上仪。聿崇升祔。兹册赠为孝仪皇后。于戏。本笃庆衍禔之德。母允垂仪。循召正言顺之规。子当承统。福所基也。尔子孙克绍于鸿图。礼亦宜之。我国家肇称之盛典。志维先定。灵其歆承。钦哉。

Trẫm duy ly kế chiếu dĩ tác minh. Đản ưng phúc tộ. Khôn thừa thiên nhi chính vị. Trường phát tường nguyên. Hiền bặc vu thiên. Cảnh mệnh phương long vu thụ thụ. Quý trưng dĩ tử. Truy phong duẫn hiệp vu tôn sùng.

Duy Lệnh Ý Hoàng quý phi Ngụy thị, đức trứ thành trang. Tính chiêu thục thuận. Nhu gia duy tắc. Ban sơ á vu tam cung. Thức lễ vô khiên. Trật tiến thăng vu cửu ngự. Lục ngũ diệp hoàng thường chi bặc. Hoan phụng huyên vi. Thiên ức khai chu phất chi chiêm. Hỉ nghi lan điện. Tích đốc sinh phu duệ triết. Triệu hiệp hoành canh. Kim mậu kiến phu nguyên lương. Kỷ hành chu giáp. Chiêu tư lai hứa. Vạn niên chi tuế nguyệt phương trường. Hữu ngã hậu nhân. Nhập tái chi âm dung như tạc. Tư dĩ trữ huy khắc mậu. Kế tự kỳ hoàng. Cát khải mật giam. Kí chính tiền tinh chi hào. Hạnh phù túc nguyện. Tương tuần thượng nhật chi văn. Tự phục vô cương. Thừa hoa hữu tự. Đặc tố vân bình vu quế khổn. Dụng hoài nguyệt ngự vu tiêu đồ. Mậu cử thượng nghi. Duật sùng thăng phụ. Tư sách tặng vi Hiếu Nghi Hoàng hậu.

Vu hí! Bổn đốc khánh diễn đề chi đức. Mẫu duẫn thùy nghi. Tuần triệu chính ngôn thuận chi quy. Tử đương thừa thống. Phúc sở cơ dã. Nhĩ tử tôn khắc thiệu vu hồng đồ. Lễ diệc nghi chi. Ngã quốc gia triệu xưng chi thịnh điển. Chí duy tiên định. Linh kỳ hâm thừa. Khâm tai.

”

— Sách truy Hiếu Nghi Hoàng hậu[31]

Theo ân điển của một Hoàng hậu được phong sau khi qua đời, khi hoàn tất lễ truy phong thì nên chiếu cáo thiên hạ, sùng nghi đại điển, tuy nhiên việc này lại không có xảy ra vào năm mà Càn Long Đế truy tặng cho bà, thậm chí Càn Long cũng không đích thân ngự Thái Hòa môn duyệt sách, bảo truy phong theo lệ vốn dĩ phải thế mà vẫn lên Càn Thanh môn nghe chính sự bình thường[32]. Khi thần vị của bà được ban ân thăng phụng Phụng Tiên điện, trước đó nên tế cáo Thái Miếu, và cử hành nghi lễ tế cáo Thiên địa, nhưng cuối cùng không cử hành tế cáo. Sự việc này ghi lại trong Thanh Cao Tông thực lục rằng:「"Càn Long năm thứ 60. Thái thường tự tấu vào tháng 12 này, thần bài của Hiếu Nghi Hoàng hậu nên theo lệ thăng phụ Phụng Tiên điện, sau đó nên tế cáo Trời đất và Thái miếu. Trước một ngày cần bẩm báo Tông Nhân phủ để chọn Thân vương tế cáo. Nhưng Hoàng thượng hạ chỉ không cần cử hành"」[33]. Rõ ràng, các đại thần quan viên đều đề nghị nên tế cáo Thái Miếu và Thiên địa trước khi làm lễ thăng phụ Phụng Tiên điện theo lệ thường, vì đó là quyền lợi của một Hoàng hậu được truy phong và thăng phụ thần vị, nhưng Càn Long Đế lại đình chỉ không làm.

Về việc bị hủy tế cáo Thái Miếu, lý do của Càn Long Đế được ghi trong Thực lục:「"Ngày Ất Mão tháng 10, năm Càn Long thứ 60. Kỷ Hợi: Chỉ dụ Hoàng thái tử, Hoàng tử, Quân cơ đại thần rằng: Quốc triều điển lễ, coi trọng nhất là tế thần. Hiếu Nghi Hoàng hậu, do sinh được Tự Hoàng đế đã được ân điển sách tặng. Trước đã tế cáo Phụng Tiên điện, nếu tế Thái Miếu, Thiên địa nữa thì rất phiền hà. Vậy nên không cần cử hành"」[34].

Năm Gia Khánh thứ 4 (1799), ngày 19 tháng 9 (âm lịch), sau khi Càn Long Đế qua đời, Gia Khánh Đế mới đưa bài vị của Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu và sinh mẫu vào Thái Miếu, chính thức thăng phụ Phụng Tiên điện. Năm xưa, Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu tiến cử Hiếu Nghi Hoàng hậu Ngụy thị lên Càn Long Đế, bây giờ thì Ngụy thị tiếp tục đi theo Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu lên thần vị của Thái Miếu, hưởng hương hỏa ngàn đời sau[35]. Đồng thời ông gia tôn thêm thụy hiệu cho mẹ mình, từ [Hiếu Nghi Hoàng hậu] thành: Hiếu Nghi Cung Thuận Khang Dụ Từ Nhân Dực Thiên Dục Thánh Thuần Hoàng hậu (孝儀恭順康裕慈仁翼天毓聖純皇后)[36]. Lúc này, bà từ [Hiếu Nghi Hoàng hậu] lại được gọi thành [Hiếu Nghi Thuần Hoàng hậu].

Qua các đời Gia Khánh và Đạo Quang liên tục dâng thụy hiệu, thì thụy hiệu đầy đủ của Hiếu Nghi Thuần Hoàng hậu là: Hiếu Nghi Cung Thuận Khang Dụ Từ Nhân Đoan Khác Mẫn Triết Dực Thiên Dục Thánh Thuần Hoàng hậu (孝儀恭順康裕慈仁端恪敏哲翼天毓聖純皇后).

Đối đãi với gia tộc

Theo truyền thống Nhà Thanh, gia tộc của Ngụy thị được nâng kỳ thành Mãn Châu Tương Hoàng kỳ. Sau sửa gọi [Ngụy Giai thị].

Vào năm Càn Long thứ 16, khi đã là Lệnh phi, Ngụy Giai thị mới được sửa thiện đãi, nâng toàn gia làm [Tương Hoàng kỳ Bao y Tá lĩnh][37]. Đến năm Càn Long thứ 40, ngày 25 tháng 1 (âm lịch), trước khi Ngụy Giai thị qua đời 4 ngày, Càn Long Đế mới quyết định đem nhà Ngụy Giai thị vào [Mãn Châu Tương Hoàng kỳ][38]. Có thể thấy rõ, vào thời điểm trước cả khi Ngụy Giai thị qua đời, cả nhà bà đã chính thức trở thành Mãn tộc.

Càn Long năm thứ 60, từ khi Ngụy Giai thị trở thành Hiếu Nghi Hoàng hậu, Càn Long Đế lấy lý do Ngụy Giai thị chỉ là "Hầu cận Hiếu Hiền Hoàng hậu", nên gia tộc họ Ngụy cho tập thế tước truyền đời chỉ là [Nhất đẳng Hầu; 一等侯],[39] trong khi đó các ngoại thích khác theo truyền thống đều có tập tước là Nhất đẳng Công. Cha của Ngụy thị là Ngụy Thanh Thái, vốn không có phong thụy, sau do các quan viên Lễ bộ dâng tấu thỉnh thì Càn Long Đế mới cho truy tặng làm Tam đẳng Thừa Ân công (三等承恩公), còn Dương Giai thị tặng làm Nhất phẩm Phu nhân (一品夫人)[40]. Em trai Ngụy Giai thị là Đức Hinh, cùng con cháu lúc này mới chính thức được cất nhắc, nhưng cũng chỉ là thế chức Tá lĩnh truyền đời.